Het is een vraag die elke schrijver zich wel eens stelt. Schrijven is een schone stiel, maar het wordt er niet gemakkelijker op. We weten al langer dat steeds minder mensen boeken lezen. Tegelijk zijn er nog nooit zoveel boeken verschenen als vandaag. Veel van die boeken bereiken nooit de rekken in de winkels, en met veel moeite enkele lezers.
Zelf wil ik als schrijver vooral het leesplezier bij jongeren aanwakkeren. Een ambitieus plan, gezien de leesmicrobe bij sommigen begraven ligt onder een jarenlange afkeer, veroorzaakt door verplichte literatuurlijsten op school.
Dat was al bij mijn generatie het geval, het is er intussen helaas niet beter op geworden.
Maar… er is licht aan de horizon. ‘Tiktok zet jongeren aan te lezen’, koppen de kranten hoopvol. Dat klopt, alleen lijkt die leesliefde zich vooral te beperken tot Engelse boeken. Vooral Colleen Hoover en Ali Hazelwood scheren dankzij Booktok hoge toppen. De Nederlandstalige jeugdauteurs staan erbij en kijken er een beetje meewarig naar. Als schrijver ben ik heel blij dat jongeren boeken herontdekken, voor veel boekhandels is het ook een zegen dat halve klassen de winkel bestormen, op zoek naar dat ene, felbegeerde boek.
Nederlandse boeken zijn cringe
Tegelijk draagt het fenomeen bij aan de teloorgang van onze prachtige Nederlandse taal. Wat maakt Engels zo aantrekkelijk en vanwaar die afkeer voor de eigen taal? ‘Nederlandse boeken zijn cringe,’ leert een gesprek met twee jongedames in De Standaard Boekhandel me. ‘Kinderachtig.’ Het gesprek is kort en bondig en laat me achter met het gevoel dat ze het niet enkel over de boeken hebben. ‘Wereld Zonder Water ziet er een gaaf boek uit. Als het vertaald wordt in het Engels, ga ik het zeker lezen,’ belooft een andere lezer me stellig.
Komt het inderdaad door die stoffige literatuurlijst? Of zijn jongeren te vaak in aanraking gekomen met rammelende vertalingen? Sommige vertaalde Young Adult-boeken staan inderdaad vol kromme zinnen en suffe woorden die niemand nog gebruikt. Als jongeren denken dat alle Nederlandse boeken zo zijn, begrijp ik hun sentiment. Jammer, want er zijn zoveel goeie, spannende verhalen van eigen bodem. Geen vertalingen, maar het échte, authentieke spul.
Of ligt de verklaring elders? Misschien is het lezen van Engels onlosmakelijk verbonden met de werking van sociale media. Als booktokker is het immers eenvoudiger om volgers aan te trekken wanneer je dat in het Engels doet. Zo bereik je een international publiek, wat niet het geval is wanneer je je richt tot ons beperkte taalgebied.
Het heroïsch lot der grootheid
Voorlopig volhard ik in de boosheid. Ik heb een lange liefdesrelatie met onze taal en ben nog niet klaar om haar los te laten. ‘Het is het heroisch lot der grootheid, waar ik graag en veel voor boet,’ zoals Kommilfoo het zo mooi zegt. En wie weet, als we lang genoeg volhouden, komen we op het punt dat Colleen Hoover zich op haar beurt afvraagt: ‘Wie is toch die Inge Sleegers?’ Dromen mag. Ambitieus dromen ook.
Reactie plaatsen
Reacties